Het blog van deze week is geschreven door Anneloes Slappendel-Henschen en Ruth Verhoeff, onderzoekers bij Nuffic. Nuffic is de Nederlandse organisatie voor internationalisering in het onderwijs.
Nederland wordt cultureel steeds diverser en dit is ook terug te zien in het Nederlandse onderwijs. Kinderen komen vanaf jongs af aan in aanraking met culturele diversiteit en worden opgeleid tot wereldburgers die kunnen werken en leven in een multiculturele samenleving. De aanwezige diversiteit in de klas of in de samenleving is dan ook een laagdrempelige manier om leerlingen of studenten kennis te laten maken met culturele anderen en de wereld om hen heen. We vroegen deelnemers aan Teacher Tapp of en waarom ze de aanwezige diversiteit in de klas of samenleving gebruiken in hun lessen.
Interculturele competenties
Om succesvol om te kunnen gaan met mensen van andere culturele achtergronden hebben leerlingen bepaalde kennis, houding en vaardigheden nodig. Ook wel interculturele competenties genoemd (Deardorff, 2006; Nuffic, 2019). Het ontwikkelen van deze competenties gaat niet vanzelf. Het is onze aanname dat door het in contact brengen van leerlingen met andere culturen dan hun eigen, leerlingen deze competenties kunnen ontwikkelen. Dit contact kan op vele verschillende manieren plaatsvinden; bijvoorbeeld door samenwerkingsprojecten met cultureel anderen, lessen over cultuur, gebruiken en burgerschap, of door gesprekken over diversiteit. Het gebruik maken van de culturele diversiteit in de klas – of het gebrek daaraan – kan ook een manier zijn om interculturele competenties bij leerlingen te ontwikkelen.
Met behulp van Teacher Tapp hebben we in oktober 2022 drie vragen gesteld. Bijna 1000 leraren hebben vanuit verschillende sectoren laten weten of culturele diversiteit wordt ingezet in de les, en wat de (eventuele) voordelen van deze diversiteit inzetten leerlingen oplevert. In het bespreken van de resultaten richten we ons op primair en voortgezet onderwijs.
Uit de resultaten valt op te maken dat de culturele diversiteit in de klas of in de samenleving in het voortgezet onderwijs minder vaak wordt besproken dan in het primair onderwijs. In het primair onderwijs wordt de culturele diversiteit die aanwezig is in de klas door de helft van de leraren (53%) altijd, vaak of regelmatig besproken in de les. 44% van de leraren in het voortgezet onderwijs doet dit altijd, vaak of regelmatig. Bij respectievelijk 14% van de leraren in het primair en 11% in het voortgezet onderwijs is er nauwelijks culturele diversiteit in de klas.
Culturele diversiteit in het algemeen of in de samenleving wordt door leraren in het voortgezet onderwijs minder vaak besproken dan in het primair onderwijs. In het voortgezet onderwijs doet 14% dit nooit, tegenover 4% van de leraren in het basisonderwijs. 45% van de leraren in het voortgezet onderwijs bespreekt de diversiteit in de samenleving altijd, vaak of regelmatig. In het primair onderwijs bespreekt bijna twee derde van de leerkrachten de culturele diversiteit in het algemeen of in de samenleving altijd, vaak of regelmatig.
Voordelen van het inzetten van diversiteit in de klas
Er zijn veel verschillende redenen genoemd om diverse culturele perspectieven in de klas te bespreken, maar het meest gekozen door respondenten is een open houding, respect en nieuwsgierigheid voor andere culturen en mensen van een andere culturele achtergrond bij leerlingen ontwikkelen (84%). Als tweede reden wordt het erkennen en waarderen van culturele verschillen (46%) genoemd. Daarna wordt als vaakst het normaliseren van verschillende vormen en uitingen van diversiteit (41%) gekozen. Met betrekking tot de voordelen van diverse culturele perspectieven bespreken in de klas, is er weinig verschil tussen primair en voortgezet onderwijs.
De redenen die het meest worden genoemd door respondenten komen overeen met de kennis, houding en vaardigheden die wij categoriseren als interculturele competenties in het model Internationale Competenties van Nuffic. Interculturele competenties kunnen bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen en in de omgang leiden tot effectief en passende communicatie en gedrag in interculturele situaties. Ze passen dan ook goed bij het streven om leerlingen en studenten op te leiden en voor te bereiden op werk en deelname in de huidige cultureel diverse samenleving. Of wel leerlingen internationaal competent opleiden. Dit streven, of wel iedere leerling en student internationaal competent, is een ambitie van Nuffic.
Referenties
Deardorff, D. K. (2006). The identification and assessment of intercultural competence as a student outcome of internationalization at institutions of higher education in the United States. Journal of Studies in International Education, 10, 241-266.
Nuffic. (2019). Internationale competenties. Een model over de leeropbrengsten van internationalisering. Geraadpleegd op internationale competenties (nuffic.nl)
Terugblik op het eerste deel van het schooljaar
Tijdens de vakanties kijken we altijd met jullie terug op wat sinds de vorige vakantie in de klas, op school en op het gebied van professionalisering is gebeurd. Sinds de start van het schooljaar hebben de meesten van jullie samen met de klas hardop gelachen en een les gegeven waar je met trots aan terugdenkt. De helft heeft door een opmerking van een leerling/student een ander perspectief gekregen. Twee derde heeft last gehad van haperende techniek.
Ruim 70% heeft minimaal een keer geen tijd gehad om te lunchen of geen echte pauze gehad, en 80% heeft al eens met een goed gevoel op de werkdag terug gekeken. Op het gebied van professionalisering is er met name gelezen.
Tips
Elke dag geven we je een lees-, kijk-, of luistertip. En elk week verzamelen we de tips van de afgelopen week op onze blog! Deze keer 21 tot en met 27 oktober!
Blog Teacher Tapp: Overtuigingen, directe instructie en de schoonmaak.
Ja, ik heb een vraag die ik wil stellen!
Conflicten in de lerarenkamer: ga ze niet uit de weg
Op alle scholen expertise over (hoog)begaafdheid.
Podcastserie Minder uren, betere lessen?
Leerlingen willen tegenwoordig toch niets!(?)
Wat is het effect van blended lesmateriaal op onderwijsresultaten in het voortgezet onderwijs?
What Blended Learning Looks Like in the Classroom