In deze blog gaan we in op slechts twee vragen die we de afgelopen week stelden. Maar ze geven zo’n krachtig beeld, dat we het daar gewoon bij willen laten. We vroegen: ‘Waar ben jij bang voor in je werk?’ en gaven vervolgens via een open vraag onze deelnemers de gelegenheid om wat ze kwijt wilden over werkgerelateerde angst te noteren.
Ik ben bang…
In het primair onderwijs is 50% van de Tappers bang dat de resultaten van de klassen niet goed (genoeg) zijn (figuur 1). In het voortgezet onderwijs is dit 45%. In de andere sectoren is dit percentage lager (maar die groepen zijn ook kleiner).
Een angst die ongeveer evenveel voorkomt in elke sector is de angst om een burn-out te krijgen. Met 42% ‘scoort’ het voortgezet onderwijs het hoogst. Angst nummer drie is in veel sectoren publiekelijk beschaamd worden.
We kijken ook even in verschillen tussen aantal jaren ervaring (figuur 2). De angst voor een burn-out wordt niet echt meer of minder met ervaring. Hetzelfde geldt voor de angst om publiekelijk beschaamd te worden. De angst voor een slechte beoordeling bij een lesbezoek wordt wel minder als de ervaring groter wordt. De angst om een fout te maken voor de klas lijkt echt een angst voor starters, evenals de angst voor ontslag en het niet krijgen van een vast contract. De angst voor resultaten die niet goed (genoeg) zijn, komt vaker voor bij leraren met minder ervaring, maar is zeker niet weg bij leraren met meer ervaring.
Wat onze deelnemers ons verder vertellen…
189 deelnemers namen de moeite de open vraag te beantwoorden. 27 daarvan gaven als antwoord ‘nee’, ‘niet van toepassing’, ‘vind ik te spannend’ of een reactie op een andere gestelde vraag. Dat betekent dat we 162 openhartige antwoorden hebben ontvangen. Bedankt! We zullen zoveel mogelijk delen in deze blogpost.
We hebben alle reacties doorgelezen. Een aantal uitspraken (11 in totaal) gingen in op het woord angst. Soms is het niet echt angst of is het meer een ‘karaktertrek’: “Het is meer mijn eigen faalangst die ik ook niet-werkgerelateerd voel” en “Ik voel wel onzekerheid over of ik het wel goed doe, maar dat is niet echt angst.” Ook waren er uiteraard deelnemers waarbij er geen sprake is van werkgerelateerde angst, heel fijn! Vier uitspraken gingen over het feit dat er op dit moment geen sprake meer is van angst. Dit heeft te maken met de organisatie waar je werkzaam bent en ervaring en leeftijd die ervoor zorgen dat je weet wat je kan en wil.
Er zijn enkele losse uitspraken die maar een of twee keer voorkwamen of die we zo snel niet konden plaatsen. Zo is er angst voor verveling, voor nakijken, dat er straks niet meer genoeg banen zijn en om werklust te verliezen en om het werk saai te gaan vinden.
De volgende uitspraken wilden we je niet onthouden:
Ik ben vaak zo moe (hoofd aan om 5, met alles wat nog moet), dat ik ook bang ben om in de klas in slaap te vallen als mijn studenten een stil werken opdracht geef. Deze opdrachten geef ik bijna niet of ga dan door de klas lopen.
Ik ben een controlfreak dus ik krijg al stress als ik te kort van tevoren in het lokaal ben zodat ik geen tijd heb om alles klaar te zetten. We hebben maar 20 minuten pauze en daar gaat dan dus ook nog tijd vanaf.
Dat ik in een situatie beland, waar ik niets of weinig aan kan doen door ongelukkige samenloop van omstandigheden.
Ik zou erg graag dat we als onderwijs laten zien wat er gebeurt als we echt alleen de uren werken die we betaald worden, maar ik ben te bang om collega’s mee te krijgen. Ik ben bang dat leerlingen gaan lijden onder zo’n statement, ondanks dat het uiteindelijk in hun voordeel is.
Dat ik voor gek loop met m’n kleding. Bijvoorbeeld een ladder in m’n panty of inkijk.
De overige uitspraken/angsten hebben we gegroepeerd in thema’s. Per thema delen we hoeveel uitspraken daarover gingen en tonen we een aantal tekenende voorbeelden. We herkennen in elk geval ook de angsten die vermeld stonden in de antwoordopties van de gesloten vraag!
Kritisch zijn/mening uitspreken/vrijuit spreken/angstcultuur/negatieve sfeer
Er waren 17 uitspraken over dit thema
Kritisch zijn wordt door directie niet echt gewaardeerd en zorgt vaak voor een moeilijkere werksituatie. Koppeling mening die je geeft en beoordelen van je werk.
Aangezien er bij ons nu twee goede leerkrachten thuis zitten door het voor leerlingen op te nemen richting het bestuur, durf ik niet meer mijn mening te vertellen.
Bestuur en directie zijn naar bij ons. Hier denkt de hele school hetzelfde over. Dit uitspreken durf niemand, zelfs niet altijd in enquêtes. We zijn vaak bang. Hoe moet dit ooit beter worden. Ik vind het verdrietig.
Leidinggevende, leiderschapsstijl en managementcultuur
Er waren 17 uitspraken over dit thema
Angst voor verlies van arbeidsvreugde omdat we moeten functioneren als uitvoerder van instructies van leidinggevenden (onder begeleiding van dure ingehuurde coaches) én steeds meer administratie moeten doen.
Wij hebben een interim directeur, een nare man. Al veel collega’s zijn vertrokken en/of omgevallen.
Wanneer cijfers, regels en procedures belangrijker worden dan de persoon in kwestie (leerling, collega, ouder) op mijn werk, dan ben ik bang dat ik niet meer vanuit mijn eigen kracht en persoonlijkheid kan lesgeven.
Werkdruk/prestatiedruk/burn-out
Er waren 14 uitspraken in dit thema.
De werkdruk is te hoog doordat ik niet goed aan het voorbereiden van mijn lessen toekom en ik pas voor het tweede jaar lesgeef en door de organisatie continu wordt gedwongen mee te denken met organisatie en als mentor continu van alles moet registreren en vergaderen.
Iedereen valt om in mijn directe omgeving, bang dat SL/management (ook uitgevallen) dat op mij en mijn werkzaamheden gaat projecteren. “Waar was zij dan?” “Zij heeft nog ruimte” moreel appèl op ons is niet te doen op school
Ouders/verzorgers
Er waren 13 uitspraken in dit thema
Contact met ouders kan zo omslaan. Dat is best een stressfactor. Hoe ervaren je ook bent.
Ik heb het meeste last van veeleisende en onrealistische ouders. Het is maar een kleine groep maar vermindert het werkplezier behoorlijk.
Agressieve ouders die verhaal komen halen en niet het slechte gedrag of slechte werkhouding van hun kind in willen zien of horen.
Leerlingen/studenten/cursisten tekort doen
Er waren 7 uitspraken in dit thema
Ik vind het vreselijk dat er nooit genoeg uren in een dag lijken te zijn en dat ik niet standaard de kwaliteit kan leveren die ik zou willen.
Mijn ‘angsten’ hebben alleen te maken met de resultaten van de kinderen die van mij afhangen. Zij hebben geen keus, dan bij mij in de klas te zitten
Slecht(e) resultaten/kwaliteit/besluit en verantwoording daarover
Er waren 6 uitspraken in dit thema
Voel mij persoonlijk verantwoordelijk voor de resultaten en groei van de leerlingen. Dit moeten wij ook delen met collega’s op een studiedag. De bedoeling is eigenlijk dat we leren van elkaar en tips van elkaar kunnen overnemen, maar ik voel het als verantwoording afleggen aan het team.
Men kijkt naar de docent als er iets misloopt, maar lesgeven is zo gecompliceerd dat iedereen moet beseffen dat er geen snelle oplossingen zijn of een duidelijke ‘zondebok’.
Het imposter syndrome
Het gevoel of de overtuiging dat je een bedrieger bent en je succes niet verdient. Twijfelen aan je eigen kunnen. Er waren 6 uitspraken in dit thema.
Ik gaf aan dat ik bang ben dat ik door de mand val. Soms denk ik dat ik te weinig doe. Maar ik maak veel overuren per week. Ik doe mijn stinkende best. Het heeft met mijn zelfbeeld te maken.
Nog meer angsten
We zouden hier nog langer mee door kunnen gaan, maar we houden de lengte van de blog een beetje in de gaten. We sommen de laatste thema’s nog even op: kwaliteit beroep/onderwijs algemeen (6 uitspraken), geen steun krijgen (5 uitspraken), welzijn leerlingen/studenten/cursisten (5 uitspraken), openbare verantwoording/naming and shaming/cancelcultuur (5 uitspraken), pensioen en leeftijd (4 uitspraken), gevolgen van ziekte (4 uitspraken), beoordeling en baanzekerheid (4 uitspraken), onterechte beschuldiging grensoverschrijdend gedrag (4 uitspraken), klassenmanagement (3 uitspraken) en tot slot agressie (3 uitspraken).
Wat Tappers nog meer zeggen…
Er waren ook uitspraken bij die geen angst beschreven, maar bijvoorbeeld adviserend of relativerend waren of
Ik hoop dat het ooit over gaat
Dit jaar is het wel erg extreem aanwezig
Er is een lijn tussen professioneel gedrag en alles zeggen wat je denkt.
#paulavanmaanen
Meer docenten zouden minder angstig zijn als we solidair aan elkaar.
Ik vind dat werk gerelateerde angst me gelukkig ook scherp houdt.
Het lijkt me afschuwelijk om bang te zijn op je werk! Volgens mij zou ik dan stoppen en een andere baan gaan zoeken. Maar dat is misschien makkelijker gezegd dan gedaan…
Angst is een slechte raadgever, niet zo ver laten komen!
Nou, wij moesten wel even bijkomen toen we alles hadden doorgenomen. Het is duidelijk dat behoorlijk veel deelnemers een werkgerelateerde angst ervaren. Een onderwerp dat ons in elk geval duidelijk maakt dat dat wat wij willen bereiken met onze app ook lukt: we geven leraren een stem en we laten leraren zien dat ze niet alleen zijn. Bedankt voor jullie openhartigheid, dat vinden we zeer waardevol. We doen ons best om dit onderwerp nog meer te belichten. Heb je suggesties of vragen of opmerkingen, laat het ons dan weten!
Tips
Elke dag geven we je een lees-, kijk-, of luistertip. En elke week verzamelen we de tips van de afgelopen week op onze blog! Deze week de tips van 3 tot en met 9 maart!
Blog Teacher Tapp NL
Observing better
Bespreking: Fear is the mind killer
Zo help je leerlingen de vraag beter te lezen
Asscher: ‘Er is momentum, dan moet je het ijzer nu smeden’
Genderbewust lesgeven: goed voor alle leerlingen
Feedback op schrijfproducten met behulp van de feedback-beslisboom