Dit gastblog is geschreven door Jan Willem Hengeveld en Malon Peeters van Ontwikkelkracht.
Rinnooy Kann schreef in 2007 in het rapport ‘Leerkracht’ al een pleidooi voor meer evidence-informed werken in zowel lerarenopleidingen als in het daadwerkelijke onderwijs. Veel scholen zijn hier de afgelopen jaren mee aan de slag gegaan. Maar waar hebben we het eigenlijk over als we spreken over evidence-informed werken? Wubbels en van Tartwijk (2017) hanteren de volgende definitie: “Evidence-informed werken vindt plaats wanneer je zowel praktijkkennis als kennis uit onderzoek gebruikt om handelen in de praktijk te verbeteren of te verrijken. Om deze kennis goed te benutten, pas je de verschillende soorten kennis aan op de praktijkcontext: je kijkt welke onderdelen uit onderzoek of praktijk je kunt inzetten.” (uit: Sleutels voor Evidence Informed Werken)
Hoe denken docenten over evidence-informed werken en hoe passen ze dit toe in de praktijk?Afgelopen periode hebben we via Teacher Tapp leraren hierover bevraagd, waarbij ruim duizend leraren hun kijk gaven op ‘evidence informed’ werken. In dit blog een selectie van de resultaten.
Belang van evidence-informed werken
Allereerst blijkt dat in alle onderwijssectoren leraren het belangrijk tot zeer belangrijk vinden om te weten wat de wetenschap te zeggen heeft, zodat ze hun onderwijs kunnen verbeteren (figuur 1). Als we kijken naar ervaringsjaren, zien we een klein verschil tussen generaties. De meest ervaren leraren geven net iets vaker aan dat ‘evidence-informed’ werken voor hen belangrijk is (figuur 2).
Evidence-informed werken in de praktijk
Hoe ziet ‘evidence-informed’ werken er uit in de school? Wat doen leraren concreet om hun lessen te verbeteren? De meeste leraren hebben afgelopen jaar gekozen voor gerichte individuele professionalisering, gevolgd door collegiale visitatie. Daarnaast werd er relatief vaak gewerkt in professionele leergemeenschappen binnen de school en hebben leraren hun eigen aanpak regelmatig met de laatste onderzoeksresultaten onderbouwd (figuur 3).
Leiden al deze inzichten tot veranderingen in de les of het schoolbeleid? Meestal wel! Bijna de helft van de leraren zegt soms actie te ondernemen op basis van deze inzichten, terwijl 40% direct bruikbare ideeën heeft om hun eigen lespraktijk te verbeteren (figuur 4).
Dit betekent niet dat alle leraren op dezelfde golflengte zitten of dat iedereen in het schoolteam even enthousiast is over evidence-informed werken. Bijna 40% van de respondenten geeft aan dat hun collega’s dit minder belangrijk vinden dan zijzelf. Nog eens 33% heeft geen idee hoe hun collega’s hierover denken (figuur 5).
Hetzelfde geldt als we doorvragen naar het schoolbeleid. Met uitzondering van het basisonderwijs en het hoger onderwijs, geven deelnemers in de meeste onderwijssectoren aan dat er op hun school geen specifiek beleid of duidelijke verwachtingen bestaan met betrekking tot ‘evidence-informed’ werken (figuur 6). Slechts 3% (speciaal onderwijs) tot 16% (basisonderwijs) van de respondenten geeft aan dat ze regelmatig inzichten uit onderzoek op school bespreken. Het hoger onderwijs valt op als positieve uitzondering. Ook opmerkelijk is het verschil tussen de sectoren wat betreft evaluatie van verbeteringen of vernieuwingen: terwijl dit bij het voortgezet onderwijs, het speciaal
onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs slechts bij 9 tot 12% van de respondenten plaatsvindt, gebeurt dit bij ongeveer een derde van het primair en hoger onderwijs.
Benodigdheden om evidence-informed werken te stimuleren
Uit de verschillende vragen blijkt dat er nog een kloof is tussen de ambitie om evidence-informed te werken en schoolbeleid. Op individueel niveau is de wil er, maar binnen de organisatie lijkt het thema nog minder te leven. We hebben alle deelnemers aan Teacher Tapp twee open vragen gesteld: ‘Welke verbetering is er volgens jou het meest nodig op jouw school?’ en ‘Wat denk je dat er nodig is om een cultuur van leren, een onderzoekende houding en ‘evidence-informed’ werken op school te bevorderen?’.
Twee woorden springen er duidelijk uit: leiderschap (in reactie op de eerste vraag, figuur 7) en tijd (in reactie op de tweede, figuur 8).
Deze termen werden door veel respondenten ook nader toegelicht, inclusief ideeën voor verbetering. Zo geeft een leraar aan dat er meer tijd nodig is om evidence-informed te kunnen werken: “Op dit moment lijkt het alsof je alleen bezig bent met de boel draaiende te houden, zonder tijd en ruimte om te leren, toe te passen, te evalueren en dit met het team te implementeren”. Een ander benadrukte de behoefte aan tijd om samen te lezen, te luisteren en de ruimte om met collega’s over nieuw opgedane kennis door te praten. Ook stelde een respondent voor om korte maandelijkse bijeenkomsten te organiseren, waarbij één of twee leerkrachten een nieuw inzicht uit de literatuur presenteren. Dit zou het delen van kennis binnen het team kunnen stimuleren. Een andere pleitte voor het reserveren van meer uren voor onderzoek, ontwerp en evaluatie van lessen: “Momenteel lijkt alle werktijd opgeslokt door lesgeven en schooltaken, waardoor professionalisering voelt als vrijwilligerswerk”.
Ontwikkelkracht brengt onderwijspraktijk en onderzoek samen
Ontwikkelkracht is voor docententeams in het basis- en middelbaar onderwijs die hun onderwijs willen verbeteren en vernieuwen. We doen dit door de praktijk van het lesgeven te verbinden me de nieuwste inzichten uit wetenschappelijk onderzoek – een aanpak die echt resultaat oplevert! Op deze manier creëren we optimale kansen voor de ontwikkeling van leerlingen en vergroten we het werkplezier van docenten. Ontwikkelkracht is ontstaan uit de ideeën en passie van professionals die zelf in de klas staan, met steun van het Nationaal Groeifonds.
We benaderen de uitdagingen die voortkomen uit de praktijk van het onderwijs vanuit verschillende perspectieven. Daarom hebben we altijd een pijler die bij jouw school past:
1. Het versterken van de onderzoeks- en verbetercultuur op scholen door gestructureerd een aantal beproefde verbeteraanpakken aan te bieden en te onderzoeken.
2. Het toegankelijk en beschikbaar maken van bruikbare, evidence-informed kennis voor onderwijsprofessionals.
3. Het opzetten van co-creatielabs waarin we op een aantal specifieke thema’s de kennis bundelen en onderwijsprofessionals en onderzoekers de kennisontwikkeling versnellen door samen vraagstukken uit de praktijk op te lossen.
4. Het opzetten van een netwerk van Expertscholen met expertleraren en expertschoolleiders, waarin scholen de rol van ambassadeur en opleider vervullen voor andere scholen, zodat scholen van elkaar leren in het evidence-informed werken.
Op woensdagmiddag 1 november j.l. was de informatieve en interactieve kick-off. Zie de website van Ontwikkelkracht.
Teacher Tapp was ook aanwezig. De resultaten van onze vragen, en de uitleg over de app die we daar deelden, vind je in deze pdf!
Referenties
Wubbels T., van Tartwijk J. (2017) Evidence Informed Innovation of Education in the Netherlands: Learning from Reforms. In: Eryaman M., Schneider B. (eds) Evidence and Public Good in Educational Policy, Research and Practice. Educational Governance Research, vol 6. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-58850-6_7
Tips
Elke dag geven we je een lees-, kijk-, of luistertip. En elke week verzamelen we de tips van de afgelopen week op onze blog! Dit zijn de tips van 13 tot en met 19 oktober!
Je kunt de tips ook in de app opslaan! Handig voor wat je later nog wilt lezen of als je artikelen rondom een thema wilt verzamelen! Of, als je een lijst wilt hebben van wat je gelezen hebt! Let op: opslaan van een tip kan 24 uur, opgeslagen tips blijven uiteraard beschikbaar zolang jij wilt in de app.
Vergeten een tip op te slaan? Ze staan gelukkig gewoon in onze blog!
Mijn eerste mentorklas, 15 jaar later
Blog Teacher Tapp NL
Die les heb je van mij gestolen!
Leuk
Rijke instructietaal
Ontwikkelkracht
4 Boeken voor in de herfstvakantie